Οι τζιχαντιστές και οι σκιτσογραφιστές

Προτού αναπτύξω τις σκέψεις μου για το γνωστό πλέον σε όλους θέμα που απασχόλησε πριν λίγους μήνες την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο – Charlie Hebdo -  θα ήθελα να κάνω μια ειδική αναφορά στον εξαιρετικά εύστοχο και ευρηματικό τίτλο που έχει αυτό το άρθρο. Όχι, δεν περιαυτολογώ ούτε συνέγραψα σε έξαρση του ναρκισσισμού μου. Τον παραπάνω τίτλο τον πρότεινε ένας νεαρός ενήλικος αυτιστικός της ομάδας δημοσιογραφίας της Ε.ΨΥ.ΜΕ (βλέπε άρθρο στις Ανήσυχες Μέρες ‘’Η ψυχή μιας ομάδας’’) για το σχετικό άρθρο που ετοίμασαν. Ο τίτλος δεν προτιμήθηκε από τους συναδέλφους για το άρθρο τους κι έτσι, ζητώντας του την άδεια κοσμεί το άρθρο μου.

Θέλησα να γράψω για αυτό το εξαιρετικά λεπτό, ευαίσθητο, ιδιαίτερο, πολυδιάστατο, με πολλές προεκτάσεις θέμα όταν είχε κατακαθίσει το θυμικό και ενώ είχα συλλέξει κάποιες πληροφορίες που θεωρούσα σημαντικές.

Στη βάση της αναλύσεώς μου θα έλεγα πως πρόκειται για ένα θέμα βαθύτατα κοινωνικοπολιτιστικό. Από τη μία πλευρά η Δύση, η Γαλλία, η δημοκρατία, η ελευθερία, ο πολιτισμός, ο χριστιανισμός. Από την άλλη η Ανατολή, τα Ισλαμικά κράτη, τα θεοκρατικά καθεστώτα, ο φανατισμός.

Στην εποχή της ντε και καλά παγκοσμιοποίησης αλλά και στην εποχή που η εικόνα και η πληροφορία μεταδίδεται σε δευτερόλεπτα από το ένα μέρος της γης στο άλλο, η διαφορετικότητα των πολιτισμών συχνά συγκρούεται. Και αυτό γιατί σε όλων τα μάτια καθετί διαφορετικό είναι ξένο, κακό, περίεργο ή και λάθος. Και αυτό γιατί η παράδοση είναι μια μάθηση, μια συνήθεια, κάτι βαθιά ριζωμένο που εμφυτεύεται και καλλιεργείται ευλαβικά από τα πρώτα χρόνια της ζωής είτε είσαι ιθαγενής στα βάθη της Αφρικής, της Αυστραλίας, της Νοτίου Αμερικής και όπου αλλού υπάρχουν είτε είσαι θεωρητικά πολιτισμένος (ο έχων προηγμένο, ανεπτυγμένο πολιτισμό / ο έχω καλή συμπεριφορά, καλούς τρόπους. αντ = απολίτιστος, βάρβαρος). 

Μέσα στα πλαίσια λοιπόν της κοινωνικοπολιτισμικότητας ενός λαού εντάσσεται και η θρησκεία. Όσοι παρακολουθούν τα άρθρα μου αλλά και τις αναφορές μου στις σελίδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πιθανόν διακρίνουν την προσπάθεια να είμαι προσεκτικός με τα περί θρησκειών κι αυτό θα επιχειρήσω να κάνω και τώρα.

Ο χριστιανισμός (που στη βάση του δεν είναι θρησκεία καταναγκαστική), ιδίως από τη στιγμή που διαχωρίστηκε από το κράτος και έπαψε να το επηρεάζει άμεσα, εξύψωσε την προσωπική ελευθερία του επιλέγειν χτυπώντας σου όμως διακριτικά το καμπανάκι της μετά θάνατον κρίσεως. Στην άλλη πλευρά έχουμε το Ισλάμ. Από τη σημασία των λέξεων μπορεί να γίνει κατανοητή και η θεώρησή του. Ισλάμ στην αραβική σημαίνει «υποταγή» (υποταγή στο Αλλάχ) και μουσλίμ «ο υποταγμένος στον Αλλάχ» (μουσουλμάνος = αυτός που πιστεύει στο Ισλάμ). Στον Ισλαμισμό λοιπόν κατά το ιερόν Κοράνι υπάρχουν οι «Πέντε Στύλοι της Τήρησης» που υπαγορεύουν τις υποχρεώσεις στην επίγεια ζωή. Ένας από αυτούς τους στύλους είναι η απόλυτη μοναδικότητα, η παντοδυναμία, η παντοκρατορία, η υπερβατικότητα και το απρόσωπο του Αλλάχ.

Άραγε, το χιούμορ, η ελευθερία έκφρασης και η ελευθερία του τύπου έχουν όρια; Έχει πλέγμα περιορισμού η ελευθερία; Εκτιμώ πως, για μια κοινωνία που θα ευημερεί, βασική αρχή οφείλει να είναι το: «εκεί που σταματά η ελευθερία σου εκεί ξεκινά η ελευθερία του άλλου».

Τις τελευταίες δεκαετίες είχαν συμβεί αρκετά περιστατικά προσβολής των ιερών πιστεύω των Ισλαμιστών (όπως και των Χριστιανών βέβαια). Σκίτσα που απεικονίζουν τον Μωάμεθ και τον Αλλάχ, σκίτσα που υβρίζουν, σκίτσα που τους εμφανίζουν γυμνούς, σκίτσα που ερωτοτροπούν και άλλα. Έντονες οι αντιδράσεις από πλευράς μουσουλμάνων σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου με καταγγελίες, συλλαλητήρια, απειλές, επιθέσεις, απόπειρες δολοφονίας εναντίων των μέσων και των δημιουργών. Ήταν πλέον ζήτημα χρόνου.

Αδιαπραγμάτευτα, οριζοντίως, καθέτως και από οποιαδήποτε άλλη οπτική και θεωρεία, τάσσομαι κατά της άσκησης οποιασδήποτε μορφής βίας. Περιττό να αναφέρω ότι είμαι κατά της τρομοκρατίας και των δολοφονιών. Όμως διερωτώμαι ειλικρινώς. Η συνεχής δημιουργία και προβολή προσβλητικών σκίτσων που προκαλούν θύελλα αντιδράσεων εκατομμυρίων πιστών δεν είναι τρομοκρατία;

Καλώς ή κακώς οι θρησκείες και ένα παραπάνω η συγκεκριμένη, θρέφονται και επιβιώνουν από το φανατισμό, τον εξτρεμισμό και την συναισθηματική χειραγώγηση. Αναμφισβήτητα, ο καθένας μας δικαιούται να εκφράζεται όπως θέλει. Ωστόσο χωρίς να προσβάλει αξίες και μάλιστα τόσο υψηλές και ευαίσθητες για εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι άλλο να ξεμπροστιάζεις ένα πολιτικό πρόσωπο για κάποιο σκάνδαλο, είναι άλλο να κατακρίνεις και να ξεσκεπάζεις τις κινήσεις, τις σκέψεις και τις απόψεις κάποιων κι άλλο να προσβάλεις τα ιερά και τα όσια (που καλώς ή κακώς αυτά έχουν) κάποιων. Θεωρώ λοιπόν πως πρωτίστως επλήγη ο σεβασμός στην διαπολιτισμικότητα και την διαφορετικότητα. Οπότε εγώ λέω #Je suis un homme différent #Respect.

Δεπάστας Χαράλαμπος

Κοινωνικός Λειτουργός

Επικοινωνία: anisihesmeres@gmail.com

Blog: depastascharalampos.blogspot.gr

Like us on Facebook: Ανήσυχες Μέρες (Page)

Follow us on Twitter: Depastas Charalampos

@Ch_Depastas