Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία

   Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν καταλυτικά την εκδήλωση ψυχικής ασθένειας. Έτσι γίνεται κατανοητό πόσο σημαντική είναι η εύρυθμη λειτουργία ενός κράτους για τους πολίτες του – θέμα αρκετά επίκαιρο που αφορά όχι μόνο τη χώρα μας αλλά και αρκετές άλλες χώρες.

   Η φτώχεια είναι ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες που μπορούν να ευθύνονται για την ανάπτυξη ψυχικής νόσου. Συνάνθρωποι με λίγα ή καθόλου έσοδα βιώνουν συνήθως τη δυστυχία, πράγμα που τους καθιστά πιο ευάλωτους στις ψυχικές διαταραχές. Είναι ακόμα συχνό το φαινόμενο να μην μπορούν να απευθυνθούν σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας λόγω της ανικανότητάς τους να καταβάλλουν τη συμμετοχή ή ακόμα να υπάρχει δυσκολία για συστηματική παρακολούθηση και θεραπεία της ασθένειας που τους έχει εκδηλωθεί.

   Η αστικοποίηση – φαινόμενο των τελευταίων δεκαετιών (τουλάχιστον στη χώρα μας) – έχει αρνητική επιρροή στην ψυχική υγεία των πληθυσμών. Παρατηρείται πως αυξάνει τις πιθανότητες για την έλλειψη βασικών στοιχείων επιβίωσης όπως για παράδειγμα η στέγη. Η έλλειψη στέγης μπορεί να είναι αιτία ψυχικών διαταραχών ή συνέπειά τους. Ακόμα, άτομα που ζουν σε κακές στεγαστικές συνθήκες είναι πιθανότερο να αναπτύξουν ψυχική νόσο σε σχέση με άλλα άτομα. Η έκθεση του ατόμου σε παθογόνο περιβάλλον, για παράδειγμα η μόλυνση των πόλεων αλλά και άλλα είναι επίσης παράγοντες που επηρεάζουν σημαντικά. Οι ρυθμοί ζωής των μεγαλουπόλεων συνθλίβουν τις οικογενειακές δομές, πράγμα που οδηγεί σε μειωμένη κοινωνική στήριξη και στην δύση του πολύ σπουδαίου – για την ελληνική κοινωνία τουλάχιστον – θεσμού της οικογένειας.

   Η ολοένα και περισσότερο επίκαιρη ανεργία έχει μια βαθιά αμφίδρομη σχέση με τις ψυχικές διαταραχές. Οι άνεργοι παρατηρείται πως είναι αρκετά πρόσφορο έδαφος για να την εκδήλωση κατάθλιψης ή για αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Η εκδήλωση ψυχικής νόσου αυξάνεται κατακόρυφα όταν ο εργαζόμενος χάσει την δουλεία του και οι πιθανότητες εύρεσης νέας είναι λίγες λόγω προχωρημένης ηλικίας.

   Οι καλές συνθήκες εργασίας είναι ουσιώδεις για την προαγωγή και διατήρηση της ψυχικής υγείας του εργατικού δυναμικού μιας χώρας. Παραπάνω έγινε αναφορά για τη θετική σχέση που έχει η απασχόληση με την ψυχική υγεία. Παρά όλα αυτά, δεν διασφαλίζει την καλή ψυχική υγεία. Οι συνθήκες που σχετίζονται με την εργασία, όπως η φύση και το περιβάλλον της εργασίας είναι εξίσου βασικοί παράγοντες.

   Η εκπαίδευση καθορίζει σημαντικά τη μελλοντική ψυχική υγεία. Στα σχολεία υπάρχει ευκαιρία να γίνει έγκαιρη παρατήρηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι νέοι, πριν να έχουμε εκδήλωση ψυχικής διαταραχής. Αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκη της εισαγωγής ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης προσβλέποντας επιτέλους στην σπουδαία ΠΡΟΛΗΨΗ και όχι μόνον στην αντιμετώπιση των δυσκολιών.

   Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές είναι ΕΞΙΣΟΥ ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ πιθανό να εμπλακούν με την ποινική δικαιοσύνη εν συγκρίσει με ανθρώπους που δεν έχουν ανάλογες δυσκολίες. Θα ήταν ορθό σε αυτές τις περιπτώσεις να υπήρχε περισσότερο θεραπευτική προσέγγιση στο άτομο παρά σωφρονισμός.

   Όλες οι μελέτες δείχνουν αύξηση των ψυχικά ασθενών χρόνο με τον χρόνο. Σύμφωνα και με τα παραπάνω και συνυπολογίζοντας τα δύσβατα μονοπάτια στα οποία βαδίζει η χώρα μας καταλαβαίνουμε πως το μέλλον αναμένεται δύσκολο. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε όλοι μας είναι να αποδεχτούμε τα άτομα που αντιμετωπίζουν τέτοιες δυσκολίες, να τα αγκαλιάσουμε και να σταθούμε δίπλα και όχι απέναντί τους. Η πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει για τα προαναφερθέντα και για άλλα πολλά ακόμη.

Δεπάστας Χαράλαμπος

Κοινωνικός Λειτουργός

Επικοινωνία: anisihesmeres@gmail.com
Blog: http://depastascharalampos.blogspot.gr/
Like us on Facebook: Ανήσυχες Μέρες (Page)
Follow us on Twitter: Depastas Charalampos
@Ch_Depastas